LİTVA

Baltik dənizinin sahilində yerləşən Litva öz heyrətamiz mənzərələri, qədim memarlıq abidələri və kəhrəbası ilə tanınır. Şərqi Avropanın şimal-qərb hissəsində yerləşən Litvanın paytaxtı Vilnüs şəhəridir. Paytaxtın adı Vilnya (Litva dilində dalğalanma) çayından götürülüb. Şimaldan Latviya, cənub-şərqdən Belarus, cənub-qərbdən Rusiya, cənubdan isə Polşa ilə həmsərhəddir.

Litvanın keçmiş paytaxtı Kaunas da ölkənin ikinci böyük şəhəridir. Bu şəhərdə universitetlər çox olduğundan Kaunası gənclər paytaxtı da adlandırırlar. Ölkə 10 qraflığa bölünür, hər birinin bir neçə özünüidarə ərazisi var. Litvada rəsmi dil Litva dili olsa da, ölkənin bir çox sakini rus və polyak dillərində danışır. Qədim tarixi olan Litva dili mədəniyyətin mühüm tərkib hissəsi hesab edilir. Son illərdə ingilis dilindən beynəlxalq ünsiyyət vasitəsi kimi geniş istifadə olunan ölkədə ruslar, polyaklar, ukraynalılar və belaruslar yaşayır.

Litvanın ən yüksək nöqtəsi Cuozapin təpəsi dəniz səviyyəsindən 292 metr yüksəklikdədir. Çoxsaylı göllərlə əhatə olunmuş ölkənin ərazisinin üçdəbir hissəsini qarışıq meşələr təşkil edir. Litvanın iqlimi Baltik dənizi və Atlantik okeanından gələn rütubətli hava kütlələrinin təsiri altında formalaşır. Mülayim havanın hökm sürdüyü Litvada yayda orta temperatur +17 ilə +23 dərəcə arasında dəyişir. Litvada qış fəsli rütubətli olur, termometr nadir hallarda -5-10 dərəcədən də aşağı düşür, baxmayaraq ki, ölkənin mərkəzi hissəsində bəzən 20 dərəcə şaxtalar olur. Burada, həmçinin ilin istənilən vaxtında uzun sürən duman olur, çiskin yağışlar yağır.

Litvada kəhrəba ticarəti geniş yayılıb. Burada hətta kəhrəbaların sərgiləndiyi muzey də fəaliyyət göstərir. Yerli sakinlərə görə, şəhərdə kəhrəbanın çox olmasının mifoloji səbəbi var. Əfsanəyə görə, Baltik dənizinin dibində kəhrəbadan sarayı olan bir ilahə yaşayıb. İlahə tanrıların qəzəbinə tuş gəldiyindən onun sarayını darmadağın ediblər. Bu gün də litvalılar tapılan kəhrəbaları həmin sarayın qalıqları hesab edirlər.

Litvalılar qənaətcillik və rasionallıqları ilə xarakterizə olunurlar. Onlar mübahisə etməyi və fikirlərini sübuta yetirməyi çox sevirlər. Son dərəcə dəqiq olan litvalılar hər zaman qanuna tabe olduqları üçün bu ölkədə ciddi qadağalar problem yaratmır. Litvalıların başqa bir diqqətəlayiq xüsusiyyətləri vətənpərvərlikdir, onlar ölkəyə gələn insanlara sevə-sevə dil öyrətməyi özlərinə borc bilirlər. Başqalarının onlar haqqında nə düşündüyünə çox əhəmiyyət verir və buna görə də həmişə özlərini ən yaxşı tərəfdən göstərməyə çalışırlar.

Ölkə festivallar, bayramlar və əyləncə tədbirləri ilə də məşhurdur. Vilnüsdə hər beş ildən bir keçirilən Milli Mahnı Festivalı böyük maraq kəsb edir. Mahnı hər bir litvalının həyatının ayrılmaz hissəsidir və bu səbəbdən də qədim zamanlarda Litva "mahnılar ölkəsi" adlanırdı. Xor ifaçılığı və müxtəlif folklor ansamblları burada çox populyardır. Vilnüsdə mayın son həftəsində hər il folklor festivalı keçirilir. Şəhər sakinləri köhnə adət-ənənələrin bu gün də yaşadığını göstərməyə çalışırlar. Litvalılar inanılmaz dərəcədə nəzakətli və mədənidirlər. Yüksək tolerantlıq nümayiş etdirir, həmsöhbətlərini sonadək dinləyir və onlardan da eyni münasibət gözləyirlər. Litvalılar çox sakitdirlər, öz ölkələrinin unikal təbiətinin qorunub saxlanmasına böyük hörmətlə yanaşırlar. Digər milli xüsusiyyət qarşılıqlı yardımdır, litvalılar həmişə bir-birinin köməyinə gəlirlər.

Çox zərif və unikal mətbəx mədəniyyətinə sahib olan litvalılar əsrlər boyu dünyaca məşhur müxtəlif reseptləri bu günə kimi gətirib çıxarıblar.

Azərbaycan beynəlxalq nüfuzunun yüksəldilməsi yönündə ayrı-ayrı ölkələrlə dostluq münasibətlərinin möhkəmləndirilməsi istiqamətində mühüm addımlar atmaqdadır. Bu ölkələrdən biri də Litvadır. Hələ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə ölkəmizdə konsulluğu fəaliyyət göstərən Litva ilə münasibətlərimiz bu gün də yüksək səviyyədə davam etməkdədir. 1991-ci ilin 20 dekabrında Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyan ilk ölkələrdən biri olan Litva ilə diplomatik münasibətlərimiz 1995-ci il noyabrın 27-də qurulub.