Milli Məclisin 27 iyun 1997-ci il tarixli qərarı ilə 15 iyun Azərbaycan xalqının Milli Qurtuluş Günü kimi qeyd olunur

Azərbaycan milli dövlətçilik ənənələri olan ölkədir. Doğrudur, əldə etdiyimiz müstəqillik heç də asan başa gəlməyib. İstər daxili, istərsə də xarici düşmənlərimiz bizi yıxmağa, devirməyə, parçalayıb bölməyə çalışıblar. Amma biz bütün bunlara sinə gərərək dövlətimizi parçalanmaqdan, dövlətçiliyimizi dağılmaqdan qorumuşuq.

1918-ci il mayın 28-də Azərbaycanda müstəqil dövlət quruldu. Lakin bir sıra tarixi, ictimai-siyasi səbəblər və böyük dövlətlərin dünyanı bölüşdürmək cəhdləri nəticəsində dövlətçiliyimizin ömrü uzun sürmədi. Sonrakı mərhələdə isə düz yetmiş il sovet rejimində yaşadıq. Lakin azadlıq, müstəqillik arzusu xalqı öz amalından dönməyə imkan vermədi. İmperiyanın sərt qanunları ilə yaşamağa məcbur olsa da, xalqımız içindəki müstəqillik arzusunu qoruyub saxladı. Düzdür, sovet rejiminin qanunlarına əməl etməli idik, ancaq ötən əsrin altmışıncı illərinin sonlarından Azərbaycanda bir hərəkətlilik, canlanma hiss olunurdu. Hansı ki, həmin dövrə kimi sovetlər birliyinin tərkibində olan respublikalarla müqayisədə ölkəmiz inkişaf baxımından geridə qalmış, zəif bir respublika idi. Lakin Azərbaycanda hakimiyyətə gələn Heydər Əliyevin sayəsində ölkə dirçəlməyə başladı, böhranlı vəziyyətdən çıxdı və öz daxili gücü hesabına SSRİ məkanında inkişaf etmiş respublikalardan birinə çevrildi. Artıq Azərbaycanı neft ölkəsi, iri fabrik, zavod, sənaye müəssisələri, pambıq, taxıl və heyvandarlıq sahələri ilə zəngin ölkə kimi tanıdılar. Bütün bunlar isə məhz ulu öndər Heydər Əliyevin düşünülmüş siyasətinin nəticəsi idi. Ümummilli liderin müstəqil daxili siyasəti nəticəsində Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və milli-mədəni inkişafı öz yüksək mərhələsinə çatdı. Eyni zamanda, xalqın milli özünüdərk prosesi də gücləndi. Bu isə Azərbaycanı yaxın zamanlarda müstəqilliyə aparacaq yolun başlanğıcıydı. Sözsüz ki, sürətlənən proseslərin dayaq nöqtəsi isə məhz Heydər Əliyev idi. Xalqı gözəl gələcəyə ruhlandıran ulu öndərə qarşı təəssüf ki, qısqanclıqlar başladı, məkrli planlar hazırlandı. Əzəldən bizə düşmən kəsilən ermənilərin də əlinə fürsət düşdü. Azərbaycanı bölmək, parçalamaq məqsədilə qüvvələr səfərbər oldu. Çoxdan belə bir əlverişli fürsəti gözləyən ermənilər xarici havadarlarının, elə Rusiyanın köməkliyi ilə Qarabağ torpaqlarını işğal etməyə, Qərbi Azərbaycan ərazilərində etnik təmizləmə aparmağa başladılar.

O dövrdə nəinki Qarabağda, elə Bakının özündə də vəziyyət çox gərgin idi. Tez-tez dəyişən hakimiyyətdə “kreslo” davası torpaq itkisini tamamilə yaddan çıxarmışdı. Ölkə rəhbərlərinin səriştəsizliyi, dövləti idarə edə bilməməsi, zəif ordu quruculuğu 20 faiz torpaqlarımızın işğal olunmasına və Qərbi Azərbaycanın tamamilə azərbaycanlılardan təmizlənməsinə gətirib çıxardı. Xalqla hakimiyyət arasında böyük bir uçurum yarandı. Artıq millət öz rəhbər orqanlarına inanmırdı. Qarabağdan gələn şəhid xəbərləri artıq 20 Yanvar şəhidlərinin sırasını getdikcə artırırdı. Xalq nicatı yalnız o vaxt Moskvada yaşayan Heydər Əliyevdə görürdü. Bakıda isə hakimiyyət davası gedirdi. Xalq məcrasından çıxan çaya bənzəyən axının onu hara aparacağını bilmirdi.

Ermənistan ordusu hər gün bir az da irəliləyir, dənizdən-dənizə planlarını reallaşdırmağa çalışırdılar. Nə yazıqlar ki, onlara bu işdə kömək edən sapı özümüzdən olan baltalar da var idi. Azərbaycan böyük bir dilemma qarşısında qalmışdı. Ölkə şəhər-şəhər, kənd-kənd, bölgə-bölgə parçalanıb, dağıdılırdı. Elə bir məqam gəlmişdi ki, qardaş qardaşa düşmən kimi, ayrı cəbhənin adamı kimi baxırdı. Belə bir vaxtda təsəlliverici nüanslardan biri isə tarixi torpağımız olan Naxçıvanın düşmənlərə sinə gərərək çətinliklə də olsa ayaqda qalması idi. Çünki o dövrdə Naxçıvana məhz Heydər Əliyev rəhbərlik edirdi. Buna görə də qədim Naxçıvan Ermənistanın işğalına məruz qalmamış, mübarizəsini təkbaşına davam etdirmişdi.

Bakıda isə