Ulu Öndər və mədəniyyət

Xalq bir çox xüsusiyyətləri ilə tanınır, sayılır və dünya xalqları içərisində fərqlənir.

Bu xüsusiyyətlərdən ən yüksəyi, ən böyüyü mədəniyyətdir.

Heydər ƏLİYEV,

Ümummilli Lider.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə 2023-cü il "Heydər Əliyev İli" elan edilib. Ölkəmizdə və onun hüdudlarından kənarda bu böyük insanın 100 illik yubileyi geniş şəkildə qeyd olunur.

Azərbaycanın ən çətin, dramatik dövründə böyük şəxsiyyət, millətin xilaskarı, dünya miqyaslı dövlət xadimi Heydər Əliyev siyasi səhnəyə çıxdı. Bu, Azərbaycan xalqının böyük xoşbəxtliyi idi. Heydər Əliyev tənəzzülə uğramış Vətənimizi böyük bəlalardan qurtarıb, bütün sahələrdə islahatlara başladı.

Heydər Əliyev hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə mədəniyyətə xüsusi həssaslıqla yanaşırdı. Qədim Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafı sahəsində onun çoxşaxəli fəaliyyəti əsl renessans yaratdı! Qeyd etdiyimiz kimi, bu renessans təkcə müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyinin yaranması və inkişafı dövrünü əhatə etmir. Bunun başlanğıcı Heydər Əliyevin ötən əsrin 60-cı illərinin sonlarında hakimiyyətə gəldiyi vaxta təsadüf edir. Məhz həmin dövrdən başlayaraq mədəniyyətin bütün sahələri çiçəklənmə dövrünü yaşayır.

Ulu Öndər Heydər Əliyevin digər sahələrdə olduğu kimi, mədəniyyət, incəsənət, musiqi, teatr, kino sahələrindəki xidmətləri də misilsiz olmuşdur.

Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi dövrdə "Kitabi-Dədə Qorqud" qədim yazılı abidəsinin, Füzuli, Nəsimi kimi korifey sənətkarların dünya miqyasında yubileyləri keçirilib.

1969-1982-ci illərdə Ulu Öndər Azərbaycana rəhbərlik etdiyi zaman mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin 10 nəfərdən çoxuna Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adı verilmişdir. Onların arasında Xalq şairləri Süleyman Rüstəm, Rəsul Rza, Xalq yazıçıları Mirzə İbrahimov, Süleyman Rəhimov, Xalq artistləri Qara Qarayev, Niyazi, Fikrət Əmirov, Rəşid Behbudov, Xalq memarı Mikayıl Hüseynov kimi böyük sənətkarlar olmuşdur. Həmin illərdə Adil İsgəndərov, Mehdi Məmmədov, Tofiq Kazımov, Soltan Hacıbəyov, İsmayıl Osmanlı, İsmayıl Dağıstanlı, Rauf Hacıyev, Qəmər Almaszadə, Müslüm Maqomayev, Zeynəb Xanlarova, Nəsibə Zeynalova, Fidan Qasımova, Fərhad Bədəlbəyli, Lütfiyar İmanov, Arif Məlikov və başqa sənət ulduzları Xalq artisti Tahir Salahov isə SSRİ Xalq rəssamı fəxri adlarına layiq görülmüşdülər.

Şair və yazıçıların yaradıcılığına Ulu Öndərimiz həssaslıqla yanaşaraq onları daima dəstəkləyir və qayğı ilə əhatə edirdi. Heydər Əliyev Bəxtiyar Vahabzadəni, Xəlil Rzanı daim müdafiə edərək, onların yaradıcılığının inkişafına təkan vermişdir.

İncəsənətin inkişafına xüsusi önəm verən Ulu Öndər baletlə bağlı dəfələrlə məşhur balerina, SSRİ Xalq artisti Qəmər Almaszadə ilə müzakirələr aparmış, həmin illərdə Bakıda Xoreoqrafiya məktəbinin yeni binası da inşa edilmişdir.

Heydər Əliyevin SSRİ-də yüksək nüfuzunun təzahürü kimi 1980-ci ildə bəstəkar Fikrət Əmirovun "Min bir gecə" baleti Moskvada Kremlin Qurultaylar Sarayında səhnəyə qoyulmuş və elə həmin ildə Fikrət Əmirova SSRİ Dövlət mükafatı verilmişdir.

O zaman gənc muğam ifaçıları-xanəndələr Ağaxan Abdullayevə, Məmmədbağır Bağırzadəyə, Zaur Rzayevə, Nisə Qasımovaya, Kəmalə Rəhimliyə, Səkinə İsmayılovaya və başqalarına da dövlət qayğısı göstərilirdi.

Heydər Əliyev bütün konsert və teatr tamaşalarından sonra səhnə arxasına keçərək sənət adamları ilə bir-bir görüşür, onların problemləri ilə maraqlanırdı. O, əsl rəhbər, qayğıkeş insan idi.

Kinonun və filmoqrafiyanın inkişafına Heydər Əliyev xüsusi diqqət yetirirdi. Həmin dövrdə vətənpərvərlik mövzusunda olan və çox böyük populyarlıq qazanan "Babək", "Nəsimi", "Dədə Qorqud" və başqa maraqlı filmlər çəkilmişdir.