18 MAY Beynəlxalq Muzeylər Günüdür
Texnologiyanın həyatımızda çox böyük yer tutduğu bir dövrdə asudə vaxtlarımızı necə keçirməklə bağlı çox zaman qərarsız qalırıq. Çoxumuza elə gəlir ki, əlimizdəki telefonları kənara qoysaq, sosiallaşa və əylənə bilməyəcəyik. Əlbəttə ki, bu fikir tamamilə yanlışdır. Hətta deyə bilərik ki, smartfonların kəşf edilmədiyi dövrlərdə insanlar asudə zamanlarını daha məhsuldar keçirirdilər. Valideynlərim hər zaman uşaqlıqlarından söhbət açanda tez-tez kinoya getdiklərini, xüsusilə hind kinolarını səbirsizliklə gözlədiklərini, dəbdəbəli restoranlar yerinə muzeylərə getdiklərini, bununla da daha çox məlumat əldə etdiklərini deyirlər.
Həqiqətən də muzeyləri ziyarət etmək müxtəlif dövrlərə, fərqli aləmlərə səyahət etmək deməkdir. Muzey, həm də milli mədəniyyət nümunələrinin qorunduğu məkandır. Məhz bu səbəbdən də, hansısa xarici ölkəyə üz tutanda ilk növbədə həmin ərazidə yerləşən məşhur muzeylərə ziyarət tövsiyə olunur. Elə muzeylər də var ki, insanlar məhz həmin kompozisiyaları görmək üçün kilometrlərlə uzaq ölkələrə yola düşürlər.
Dünyaca məşhur muzeylərdən biri Fransanın Paris şəhərində yerləşən Luvr muzeyidir. 300 mindən çox əsərin yer aldığı muzeydə antik Misir, yunan, ərəb mədəniyyətlərindən tutmuş Leonardo da Vinçi, Mikelancelo, Rembrandt kimi məşhur rəssamların əsərlərinə rast gəlmək olar. 14 girişi olan muzeyi tamamilə gəzmək üçün 3 gün vaxt lazımdır. Hər il muzeyi 30 milyona yaxın insan ziyarət edir. Muzeyə giriş isə pulludur.
Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində yerləşən Ermitaj muzeyinin əsası 1764-cü ildə kraliça II Yekaterina tərəfindən qoyulub. 5 binadan ibarət muzeyin 350 zalında 3 milyonadək eksponat sərgilənir. Ermitajda Azərbaycana aid bir çox metal sənəti nümunələri də var. Məsələn, XIX əsrin sonlarında Naxçıvandan tapılan VII əsrə aid 35,6 sm hündürlüyündəki fiqurda Qafqaz Albaniyasının hökmdarı Cavanşir təsvir edilib.
Nyu-Yorkda yerləşən Metropoliten Sənət Muzeyi də dünyanın ən məşhur turistik məkanlarından biridir. Muzey 2 milyondan çox əsərə evsahibliyi edir. 1870-ci ildə yaranan muzey əvvəllər ayrı-ayrı şəxslərin vəsaiti və zəngin iş adamlarının - Morqan, Rokfeller, Ceykob Rocers, Qoras Xevmeyerin könüllü ianələri hesabına fəaliyyət göstərib. Burada Misir, yunan, Avropa və yapon sənəti kimi kateqoriyalarda müxtəlif əsərlər görmək olar.
İspaniyanın paytaxtı Madriddə əsası qoyulan Prado muzeyi fəaliyyətinə heykəl və rəsmlərin sərgiləndiyi qalereya kimi başlayıb. Muzeydə hazırda 1300 sənət əsəri saxlanılır. Saxlanılan eksponatları üç yerə ayırmaq olar: məşhur rəssamların tabloları, tarixi heykəllər və qədim sikkə pullar. Dieqo Velaskes və Fransisko Qoyanın bir çox rəsm əsərləri burada sərgilənir. Muzeyə giriş turistlər üçün 12, tələbələr üçün isə 6 avrodur.
Florensiyada yerləşən Uffizi Qalereyası isə Qərbi Avropanın ən populyar və qədim sənət muzeylərindəndir. İtalyan rəssam Sandro Bottiçellinin məşhur əsəri "Veneranın doğuluşu" ilə yanaşı, muzeydə rəsm həvəskarları Mikelancelo, Leonardo da Vinçi, Rembrandt, Rafael Santi, Karavacconun əsərlərini də seyr edə bilərlər. Girişi 8-10 avro olan muzeyə girmək üçün adi günlərdə belə ən azı 2-3 saat növbədə durmaq lazım gəlir.
Qahirədə yerləşən Misir muzeyi isə qədim Misir mədəniyyətinə aid əşyaların oğurlanmaması üçün yaradılıb. 120 mindən çox əsərin toplandığı muzeydə Tutanhamonun məzarı və 9 mumiya nümayiş olunur. Maraqlı məqam odur ki, 2011-ci ilin yanvar ayında Misirdəki etiraz aksiyaları vaxtı muzeydən bəzi eksponatlar oğurlanmış, sonradan tapılaraq muzeyə qaytarılmışdı.
Müasir muzeylərin sələfləri isə eramızdan əvvəl XVI əsrdə Krit, XIII-XII əsrlərdə Çin, III əsrdə Qədim Roma və Yunanıstanda estetik dəyərə malik əşyaların, əsərlərin, sənədlərin saxlandığı məkanlar hesab olunur. Bu məntiqlə baxsaq, ölkəmizin ərazisində qurulmuş Atropatena və Albaniya dövlətlərində hökmdarların saraylarını da Azərbaycandakı muzeylərin sələfi kimi qeyd etmək lazımdır. Çünki
