12 avqust

Azərbaycanda olan hadisələr

945 – Ruslar Bərdə şəhərini tərk etmişdir.

2018 – Xəzər dənizinin hüquqi statusu haqqında Konvensiya imzalanıb.


Dünyada olan hadisələr

1121 – Gürcüstan krallığının qoşunları ilə Qərbi-Səlcuqlu Mardin və Hill əmirləri arasında Didgor döyüşü baş vermişdir.

1281 – Monqol İmperiyasının V xaqanı Xubilay xanın donanması Yaponiyaya doğru hərəkət edərkən güclü tayfun nəticəsində batıb.

1323 – Novqorod və İsveç arasındakı otuz illik müharibədən sonra aralarında Orexov Sülhü bağlanmışdır.

1658 – Şimali Amerikada ilk polis dəstəsi olan Ratelwacht Yeni Amsterdamda yaradılmışdır.

1824 – Aleksandr Puşkin Odessadan qovulmduşdur. 1826-cı ildə I Nikolay onu Moskvaya çağırmış və rüsvayçılıqdan qurtarmışdı.

1851 – Amerikalı Ayzek Zinqer tikiş maşınını patentləşdirmişdir.

1865 – İngilis həkimi Joseph Lister ilk dəfə cərrahi əməliyyat zamanı dezinfeksiya etmək üçün fenoldan istifadə etmişdir.

1877 – Amerikalı astronom Asaf Holl Marsın peyki Deymosu kəşf etmişdir.

1887 – Vena – Konstantinopol marşrutu üzrə ilk qatar yola düşmüşdür.

1898 – Havay Adaları Birləşmiş Ştatlar tərəfindən ilhaq edilib.

1912 – Zəncilərin Kanadaya köçməsinə 1 illik qadağa qoyulub.

1914 – Birinci dünya müharibəsi: Böyük Britaniya Avstriya-Macarıstan imperiyasına müharibə elan edib.

1918 – ABŞ qatar stansiyalarında spirt satışına qadağa qoyub.

1921 – Atatürk Ankara yaxınlığında Poladlı kəndində Ordunun Baş Komandanı vəzifəsinə keçmişdir.

1953 – Dünyanın ilk hidrogen bombası Semipalatinsk nüvə poliqonunda SSRİ tərəfindən uğurla sınaqdan keçirilmişdir.

1960 – Seylonda mətbuat senzurası tətbiq edilməyə başlanmışdır.

1960 – İlk telekommunikasiya peyki olan Echo One, Canaveraldan orbitə buraxılmışdır.

1961 – İstanbulda tramvaylar son dəfə xəttə çıxmışdır.

1962 – Göyərtəsində Pavel Popoviçin olduğu Sovet kosmik gəmisi Vostok-4 buraxılmışdır.

1964 – Cənubi Afrika Respublikası irqçi ayrı-seçkiliyinə görə Olimpia Oyunlarına buraxılmamışdır.

1974 – Türkiyə Kiprə Türk muxtar bölgələrinin yaradılmasını tələb edən bir ultimatum vermişdir.

1978 – Yaponiya və Çin sülh və dostluq müqaviləsi imzalayıb.

1981 – IBM PC fərdi kompüteri 1.565 dollar qiymətinə satışa çıxıb (prosessor 4.77 MHz, yaddaş 16 kilobayt (256-a qədər genişləndirilə bilər), əməliyyat sistemi DOS 1.0.

1985 – Japan Airlines 123 reysi ilə uçan Boeing 747 təyyarəsi Osutaka dağına çırpılmışdır. Qəza zamanı 520 adam həyatını itirmişdir. Qəzadan 4 nəfər sağ çıxmışdır. Bu qəza bir təyyarədə qurban sayına görə tarixin ən böyük təyyarə qəzasıdır.

2000 – Barens dənizində "Kursk" atom sualtı gəmisi torpedo mərmisinin partlayışı nəticəsində batmışdır. Gəmidə olan 118 nəfər heyət üzvündən heç kim xilas ola bilməmişdir.

2018 – NASA, Günəşin atmosferini və Günəş küləyinin öyrənmək üçün Parker zondunu göndərmişdir.


Bayramlar və xüsusi günlər

  • Beynəlxalq Gənclər Günü.

Doğumlar

1644 – Henrih Biber, alman skripkaçı və bəstəkar (ö. 1704).

1681 – Vitus Berinq, Bering Boğazını kəşf edən Danimarka əsilli rus dəniz səyyahı və qütb tədqiqatçısı (ö. 1741).

1762 – IV George, Böyük Britaniya və Hannover kralı (1820-1830) (ö. 1830).

1822 – Heinrich Louis d'Arre, alman astronomu, Neptun planetini kəşf edənlərdən biri (ö. 1875).

1844 – Mehdi Sudanlı, Sudan azadlıq hərəkatının lideri (ö. 1885).

1860 – Klara Hitler, Adolf Hitlerin anası (ö. 1907).

1881 – Alexander Gerasimov, rus sovet rəssamı, SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının prezidenti (1947-1957) (ö. 1963).

1881 – Cecil Blount DeMille, amerikalı kinorejissor, Paramount Pictures şirkətinin qurucusu, iki dəfə Oskar mükafatçısı (ö. 1959).

1887 – Erwin Schrödinger, avstriyalı fizik, kvant mexanikasının yaradıcısı, Mikro hissəciklərin hərəkəti nəzəriyyəsinin inkişafı üçün Nobel mükafatı laureatı (1933) (ö. 1961).

1904 – Şahzadə Alexei, Rusiya imperiyasında taxt-tacın sonuncu rəsmi varisi (1918-ci ildə öldürüldü).

1924 – Məhəmməd Ziya-ul-Haq, pakistanlı siyasətçi, general, Pakistan prezidenti (1978-1988) (ö. 1988).

1926 – Qabil, Azərbaycanın xalq şairi, Dövlət Mükafatı laureatı, "Şöhrət" və "İstiqlal" ordenli  (ö. 2007)

1930 – George Soros, Amerikalı maliyyəçi və Macar əsilli ictimai xadim.

1950 – Alexandr Sidelnikov, Sovet xokkey qapıçısı, Olimpiya çempionu, ikiqat dünya və Avropa çempionu (ö. 2003).

1954 – Fransua Olland, fransız siyasətçi və dövlət xadimi, Fransa Prezidenti (2012-2017).

1960 – Laurent Fignon, fransız velosipedçi, Tour de France (1983, 1984) və Giro d'Italia (1989) qalibləri (ö. 2010).

1971 – Pit Sampras, amerikalı tennisçi, 14 dəfə Böyük Dəbilqə qalibi.

1990 – Mario Balotelli, italyan futbolçu, Avropa çempionatının gümüş mükafatçısı (2012).

1983 – Məryəm Uzərli, türk əsilli alman aktrisası, “Möhtəşəm 100 il” serialında Hürrəm Sultan rolunun ifaçısı.